Phân tích khảo cổ mới đây Qumran

Các phòng bên phía tây của tòa nhà chính ở Qumran.

Hầu hết các vật nhỏ tìm thấy từ cuộc khai quật của Roland de Vaux đã được đưa trở lại Jerusalem để sử dụng cho các báo cáo khai quật ở Qumran sau này, nhưng cái chết của Roland de Vaux đã khiến các báo cáo bị ngừng và những vật nhỏ tìm thấy nói trên đã bị bỏ xó trên các kệ ở các phòng đàng sau nhà bảo tàng. Trong cuối thập niên 1980 nhà khảo cổ Robert Donceel, khi nghiên cứu những vật do Roland de Vaux tìm thấy nhằm xuất bản các báo cáo về những cuộc khai quật, đã xem xét các vật tạo tác mà ông cho rằng không phù hợp với mẫu nơi định cư tôn giáo, trong đó có "các đồ thủy tinh và đồ đá tinh vi".[24] Năm 1992 Pauline Donceel-Voute đưa ra mô hình biệt thự La Mã nhằm giải thích những đồ tạo tác trên.[25] Một công bố cuối cùng gần đây của Jean-Baptist Humbert về những cuộc khai quật của Pháp[26] phác thảo bằng chứng của một dải phù điêu trang trí, opus sectile[Ghi chú 9], các cột đẹp vv…, chỉ ra một giai đoạn của một cuộc chiếm đóng giàu có, "une grande maison" (một ngôi nhà lớn), tại Qumran.

Đồ gốm

Theo Donceel thì loạt đồ gốm, thủy tinh và số lượng lớn tiền kim loại tìm thấy ở Qumran không phù hợp với một nơi định cư của giáo phái[27][Ghi chú 10] Những vật này chỉ rõ những quan hệ buôn bán trong khu vực, và cung cấp bằng chứng là Qumran không thể là nơi không có người cư ngụ trong thời Hy Lạp-La Mã. Rachel Bar-Nathan đã lập luận căn cứ vào những sự giống nhau giữa đồ gốm tìm thấy tại Qumran và tại các cung điện của nhà Hasmoneus và Herod ở Jericho, cho rằng Qumran nên được coi như là thành phần của khu vực thung lũng Jordan chứ không phải là một nơi cô lập.[28] Trong khi các "bình đựng cuộn giấy" hình trụ tìm thấy tại Qumran đã một lần được cho là độc đáo, thì bà nêu một vật tương tự tìm thấy ở Jericho, cho thấy một dạng liên quan đã tồn tại ở Masada,[29] và cho biết rằng những chiếc bình như vậy đã được tìm thấy ở Qalandiya.[30] Bar-Nathan nói về các dữ liệu đồ gốm từ cung điện ở Jericho rằng "có thể theo dõi sự phát triển loại kiểu dáng của nhóm bình này", tức là các bình hình trụ.[29] Jodi Magness, trích dẫn bản luận án thi bằng thạc sĩ của Bar-Nathan về các dữ liệu đồ gốm ở Jericho, cho rằng "tại Jericho, đa số các bình này.. đến từ một khu công nghiệp từ thời vua Herod".[31]

Các bể chứa nước

Nhiều bể chứa nước lớn được đặt cao dần lên theo bậc thang ở Qumran đã được nhiều học giả coi là những bồn tắm theo nghi thức tôn giáo. Điều này phù hợp với mô hình nơi định cư tôn giáo. Tuy nhiên có những khó khăn khi suy đoán rằng mọi bể chứa nước đều là bồn tắm. Có lẽ nước ở Qumran là do nước mưa chảy tới mỗi năm 2 đợt. Nước là một trong những thứ có giá trị nhất ở Qumran và việc quản lý nước là một việc không thể thiếu ở nơi này, vì có nhiều bể chứa và nhiều kênh chảy. Nếu các bể lớn là những bồn tắm theo nghi thức thanh tẩy tôn giáo thì nước sẽ bị bẩn vì có nhiều nghi thức tắm trong suốt cả năm và không có nước chảy tới bổ sung để thay. Việc phân tích chức năng của các bể chứa nước hiện nay vẫn chưa sáng tỏ, nhưng Katharina Galor gợi ý rằng các bể chứa theo bậc thang này có thể vừa để chứa nước vừa dùng cho bồn tắm.[32] Theo các nhà khảo cổ người Israel Magen và Peleg, thì đất sét tìm thấy trong các bể chứa nước được sử dụng trong các xưởng làm đồ gốm.[33]

Các nghiên cứu về tiền đúc

Các tiền đúc tìm thấy ở Qumran là một trong các vật chứng quan trọng nhất về bằng chứng có người định cư ở nơi này từ thời xưa. Phần lớn những gì được viết về niên đại, các thời kỳ có người cư ngụ và lịch sử Qumran đều căn cứ trên báo cáo sơ khởi và các bài thuyết trình do nhà khai quật đầu tiên Roland de Vaux viết năm 1961, được dịch sang tiếng Anh năm 1973.[34] Một danh sách thử viết về những tiền đúc bằng đồng tìm thấy ở Qumran cùng với quyển nhật ký viết về các cuộc khai quật tại hiện trường của Roland de Vaux đã được xuất bản bằng tiếng Pháp năm 1994, tiếng Đức năm 1996 và tiếng Anh năm 2003.[35] Việc tái tạo lần đầu lại phương pháp đúc tiền bằng đồng của Qumran, trong đó có một bảng danh mục đầy đủ tiền đúc được cập nhật và những xác định tiền đúc được tham khảo bởi Kenneth LönnqvistMinna Lönnqvist thực hiện năm 2005.[36] Năm 1955, có 3 nơi cất giữ tiền đúc bằng bạc rất quan trọng được phát hiện ở Qumran. Mớ tiền đúc bằng bạc ở Qumran đầu tiên được Marcia Sharabani công bố năm 1980.[37] Hai nơi cất giữ tiền đúc bằng bạc sau nằm ở Amman, Jordan, được Kenneth Lönnqvist công bố năm 2007.[38]

Tiền đúc bằng đồng

Các cuộc khai quật của Roland de Vaux đã phát hiện được khoảng 1.250 đồng tiền đúc (569 đồng bằng bạc và 681 bằng đồng) ở Qumran, dù rằng ngày nay một số tiền đúc nói trên đã bị thất lạc, một vài mớ bị trộn lẫn với nhau, và các bản ghi chép không được chính xác lắm. Điều đầu tiên là có số lượng tiền đúc cao đáng ngạc nhiên ở nơi này. Điều đó có nghĩa là nơi đây có lượng tiền lưu hành cao trong các thời kỳ người Hy Lạp và La Mã chiếm đóng, tức là các cư dân ở Qumran không phải là một cộng đồng người nghèo và bị cô lập. Lượng tiền mặt ở Qumran có thể là lớn ở thế kỷ 1 sau Công nguyên đã đưa ra bằng chứng khảo cổ rất đáng ngạc nhiên về việc buôn bán các hàng xa xỉ ở Qumran như hàng thủy tinh, đặc biệt trong thời kỳ này. Các tiền đúc bằng đồng được tìm thấy ở Qumran, trong đó một số có niên đại vào năm thứ 2 và thứ ba của cuộc Chiến tranh Do Thái, cho thấy rằng nơi này vẫn còn người cư ngụ trong năm 68 sau Công nguyên và chỉ bị phá hủy sau năm 70 sau CN, có thể là từ năm 73 sau CN.[39][40] Các tiền đúc tìm thấy ở Qumran của thời kỳ này kết thúc bằng loại tiền bằng đồng đúc đặc biệt ở Ascalon trong các năm 72/73 sau CN, khi phái các đội quân trợ chiến sang hỗ trợ cho quân đội La Mã trong cuộc "Chiến tranh Do Thái-La Mã lần thứ nhất" (năm 66-73 sau CN). Năm 73 sau CN quân đội La Mã tấn công pháo đài núi Masada, cũng nằm trên bờ phía tây của Biển Chết. Rất có thể là Qumran đã bị phá hủy cùng thời gian này, vì đồng tiền chót tìm thấy ở Qumran là cùng loại như các đồng tiền bằng đồng được đúc đặc biệt ở Ascalon.

Tiền đúc bằng bạc

Việc công bố số lượng lớn tiền đúc bằng bạc trong năm 2007, và việc phân tích khu vực đã mang lại các giải thích mới như tầm quan trọng, niên đại và ý nghĩa của các đồng tiền này. Thứ nhất, các đồng tiền đúc có niên đại mới trong các nơi cất giữ tiền đúc bằng bạc cho thấy ngày chôn giấu chúng sớm nhất có thể là từ các năm 52, 53 tới năm 66 sau CN, căn cứ trên một giải thích của một dấu phụ (đóng thêm vào). Tuy nhiên, tính chất khảo cổ học và nghiên cứu tiền đúc của các nơi chôn giấu tiền đúc bằng bạc cho thấy rằng các kho cất giấu tiền đúc có thể đã được chôn cất trong đầu thế kỷ thứ 3 sau CN. Các tiền đúc chót thuộc về Hoàng đế Caracalla và do xưởng đúc tiền của Rome (206-210 sau CN). Các gợi ý mới cho rằng các kho cất giấu tiền đúc bằng bạc ở Qumran có thể liên quan tới các chiến dịch quân sự La Mã trong khu vực, như được chứng thực trong đầu thế kỷ thứ 3 sau CN. Rất có thể tiền đúc bằng bạc là khoản tiền quân đội La Mã trả cho các đội quân đóng ở khu vực. Thứ ba là, bằng chứng kỹ thuật của việc ghi chép tài liệu chứng minh năm 2006-2007 về các kho cất giấu tiền đúc bằng bạc tìm thấy ở Qumran cho thấy số tiền này được tìm thấy từng mớ lớn có nguồn gốc từ một hoặc vài lần trả lương lớn. Việc trả tiền này có thể do một xưởng đúc tiền, một ngân hàng hoặc một cơ quan thẩm quyền như kho bạc của quân đội La Mã thực hiện. Bằng chứng mới bác bỏ khả năng cho rằng các tiền đúc bằng bạc có thể do những cá nhân thu thập, chằng hạn như các vụ nộp tiền thuế, hoặc cho rằng Qumran có thể là một nhà thu thuế của khu vực.[41]

Cuộc phân tích tiền đúc bằng bạc mới thực hiện trong năm mâu thuẫn với những phát hiện của Roland de Vaux, Seyrig, Spijkerman cũng như các phát hiện của Robert Donceel.[42] Donceel đã ngạc nhiên khi tìm thấy trong nhà bảo tàng Amman những tiền đúc không được ghi chép trong sổ sách, đáng chú ý là những tiền đúc denarius của Trajan, mà ông cho rằng được đưa vào cách tùy tiện. Donceel đã viết về các tiền này như sau: "...Việc điểm các đồng tiền của kho lưu trữ ở Amman đã mang laị vài ngạc nhiên: có những đồng tiền (lạ) dường như đã len lỏi vào mớ tiền này, đặc biệt là các đồng denarius của Trajan. Chúng tôi đã thực hiện một quan sát tương tự trên đồng tiền được lưu trữ từ cuộc khai quật tại Jerusalem. May mắn là chúng tôi có danh sách các bút tích của H. Seyrig, mặc dù không còn các hình ảnh, nên cho phép chúng tôi loại bỏ các đồng tiền (lạ) lẫn vào, ít nhất là ở phần chính của các kho tàng...." Các hồ sơ ghi chép nguyên thủy của Nhà bảo tàng Amman về các nơi cất giấu tiền đúc ở Qumran và những túi đựng tiền đúc của Nhà bảo tàng không phù hợp với giả thuyết cho rằng các tiền đúc của La Mã ở thế kỷ thứ 2 và thứ 3 đã lẫn vào tiền đúc bằng bạc của thành Týros.Hơn nữa, dấu phụ mới[43] đã không được ghi chép, dường như là từ năm 52-53 sau CN và các chữ cái Hy Lạp trong đó không thể xuất xứ từ năm 9 hoặc 8 trước CN, như những dấu phụ khác. Điều này về mặt khảo cổ và nghiên cứu tiền đúc có nghĩa là có ít nhất một, nhưng dường như tối thiểu là 2 trong số 3 nơi cất giấu tiền đúc đã đề lùi ngày tháng của việc chôn giấu sau năm 9 hoặc 8 trước CN theo gợi ý của De Vaux. Bằng chứng cuối cùng có thể vượt trên mọi nghi ngờ về các nơi cất giấu tiền đúc bằng bạc ở Qumran là từ thế kỷ thứ 3 sau CN, được chứng tỏ bởi nơi chôn giấu một loại tiền đúc rất bất thường tìm thấy ở Ain Hanaziv trong thung lũng sông Jordan vào đầu năm 1960 và được tường thuật trong Tập san nghiên cứu tiền đúc của Israel.[44] Nơi cất giấu tiền đúc này kéo dài hàng trăm năm, bắt đầu từ thời đại Seleucid và kết thúc với cùng một loại tiền đúc từ triều đại Septimius Severus năm 210 sau CN. Vì vậy, việc cho rằng các nơi chôn giấu tiền đúc bằng bạc ở Qumran có niên đại sớm hơn là không có cơ sở và mâu thuẫn với việc ghi chép hoàn chỉnh đầu tiên về các nơi cất giấi tiền đúc bằng bạc ở Qumran được Lönnqvist viết vào năm 2007, trong đó bao gồm bằng chứng có chụp ảnh đầu tiên của các nơi cất giấu tiền đúc, và bằng chứng tiền đúc tìm thấy trong khu vực từ những nơi cất giấu khác. Nó chỉ ra rằng hệ thống định niên đại của De Vaux về Qumran và các nơi cất giấu tiền đúc bằng bạc đã căn cứ trên những gì thường được gọi là lý luận vòng vo: sự chấm dứt cuộc định cư lớn thứ nhất được định niên đại sau niên đại giả định của việc cất giấu các kho tiền đúc, tới phiên các kho cất giấu tiền đúc lại được định niên đại theo niên đại giả định của Qumran.

Dân số Qumran

Các hang động ở Qumran

Một vấn đề quan trọng cho sự hiểu biết về Qumran là một tính toán thực tế dân số của nó. Sử dụng các ước tính dựa trên kích thước của nghĩa trang và tuổi thọ tối đa, De Vaux tính rằng dân số của Qumran không nhiều hơn 200 người.[45] Ông lưu ý rằng "có một biểu hiện thiếu cân đối giữa số lượng các ngôi mộ và số lượng dân cư có chỗ trong các tòa nhà".[46] Điều này đã dẫn ông đến suy đoán liệu có phải những hang động được sử dụng làm chỗ ở cho 200 người dân theo ước tính của mình. Trước đó mấy năm J. T. Milik đưa ra một ước tính từ 150 tới 200 là dân số trung bình, dựa trên sự so sánh với dân số của tu viện Mar Saba, đếm được 150 tu sĩ trong thế kỷ thứ 9 và từ con số 3.000 người Essenes[47] của Josephus tính là có "ít nhất 5% sống đời sống tu hành nghiêm ngặt".[48] EM Laperrousaz ước tính tới 1.428 cư dân.[49]. Magen Broshi, phân tích kích thước của L77 (mà ông gọi là một hội trường), ước tính rằng khoảng 120 đến 150 người có thể ngồi ở đó, rồi ông tính thêm một vài chục người nữa vào dân số, thành hơn 170 người.[50]

Từ năm 1983 tới 1987 Joseph Patrich đã tiến hành điều tra khảo cổ học xung quanh Qumran và các hang động của nó. Ông kết luận rằng các hang động là "những kho chứa và những nơi che giấu". Ông không tìm thấy dấu vết của các lều cư ngụ thường xuyên và rằng bất kỳ "khu cư ngụ nào đều phải tìm ở bên trong các bức tường của Khirbet Qumran, chủ yếu là ở tầng trên". Patrich ước tính là dân số chỉ có 50-70 người.[51] Năm 1995-1996 Magen Broshi và Hanan Eshel xem xét lại các hang động và vùng đất chung quanh Qumran, sau đó chỉ ra rằng ước tính dân số của Patrich là quá cao, họ cho rằng chỉ có khoảng 12 tới 20 người. Họ quay trở lại các hang động (những cái chủ yếu là nhân tạo đục vào khu đất marl bậc thang, hầu hết trong số đó đã không còn tồn tại) và các lều (chỉ ra đồ gốm và các đinh được tìm thấy dọc theo một trong những con đường gần Qumran), và giữ lại số ước tính 150-200 cư dân.[52] Trong khi chờ đợi công bố các kết quả của Broshi và Eshel, Patrich tỏ ý nghi ngờ khả năng là đã một lần có "nhiều hang động có thể sinh sống được" đục vào khu đất marl bậc thang, vạch ra cho thấy sự thiếu các đường mòn và địa hình phù hợp. Ông tiếp tục đánh giá thấp tầm quan trọng của các đinh dùng cho lều cư ngụ mà không có "bằng chứng đáng kể hơn nữa và đưa ra một con số vài chục cư dân, nhiều nhất là 50 người".[Ghi chú 11] Jodi Magness chấp nhận ước tính của Broshi, và thêm rằng "Con số này phù hợp hơn những ước tính ít hơn với sự có trên 1.000 đĩa để ăn trong phòng chứa bát đĩa (L86)".[53]

Tính toán từ tỷ lệ dân số trong các khu định cư cổ đại khác, Yizhar Hirschfeld ước tính dân số của Qumran như sau: "Nếu chúng ta sử dụng mức thấp hơn 15 người mỗi dunam (1.000 m2), thì suy ra là trong thời Hasmoneus chỉ có khoảng 20 người đã cư ngụ ở Qumran.[54] Yitzhak Magen và Yuval Peleg tham gia vào các cuộc tranh luận, nêu ý kiến là làm thế nào người ta có thể đưa ra số lượng thành viên trong cộng đồng Qumran lớn như vậy: "Nếu chúng ta chấp nhận luận cứ cho rằng một giáo phái đã sống ở Qumran khoảng 170 năm, thì chúng ta hy vọng sẽ tìm thấy hàng trăm lò nấu ăn và lò nướng bánh cũng như hàng ngàn nồi nấu ăn".[55]

Vấn đề dân số ở Qumran là một vấn đề phức tạp, như đã thấy từ những xem xét nêu trên. Rất nhiều vấn đề xoay quanh việc giải thích về hai địa điểm tại Qumran, những nơi được gọi là "nhà ăn" và "phòng đựng bát đĩa". Việc tìm kiếm ở các khu vực ngoài khu dân cư đã không đưa ra được bằng chứng đáng kể. Không kể đến ước tính dường như quá cao của Laperrousaz, thì có một số đề xuất khác nhau, từ 20 đến 200 người sống trong và chung quanh Qumran

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Qumran http://www.3disrael. http://www.bibleinterp.com/articles/Ben-Ami--The_E... http://www.bibleinterp.com/articles/Stacey_Qumran_... http://www.bibleinterp.com/articles/Stacey_Qumran_... http://www.bibleinterp.com/articles/qumfort.shtml http://www.bibleinterp.com/articles/stacey.shtml http://www.virtualqumran.com http://www.worldofthebible.com/archaeology.htm http://www.duke.edu/~goranson/Brown_Qumran_Archaeo... http://www.antiquities.org.il/images/shop/jsp/JSP6...